Heildronk

Over de herkomst van de heildronk en het drinken van mede

De heildronk komt in meerdere rituelen en feesten voor en leeft stiekem ook nog verder in ons dagelijks leven. Wanneer we op iets klinken, bijvoorbeeld op een nieuwe baan of een verjaardag, brengen we de glazen ook samen omhoog en klinken we op iets. “Leve de jarige”, “Op je gezondheid” en andere wensen eren de persoon in kwestie, net zoals onze voorouders hun goden en natuurfenomenen eerden. Op iets of iemand klinken zet meteen ook een gezellige toon, zodat de deelnemers makkelijk op kunnen gaan in de activiteit, en de gezelligheid zich kan manifesteren. De handeling en intentie om op iets te klinken of om iemand te eren wordt ook bij levensfeesten gebruikt. Dit gaat hand in hand met het eerste deel van het woord heildronk:’heil’. De betekenis van het woord ‘heilsa’ [HAIL-sa] (in het Oud-Noors), ‘hêl’ (in het Oud-Hooggermaans) of ‘Hail’ (in het Engels) is “gegroet” maar zegt ook dat alles terug heel zal worden. ‘Heilsan’ is hiervan het meervoud en werd in rituelen of tijdens een offer aan de goden gebruikt om een god aan te spreken en te eren..

Tijdens rituelen spreekt men goden aan die een bepaalde ‘functie’ hebben, door bv. Freyia aan te spreken kan men vruchtbaarheid vragen: voor een goede oogst of om het kroost uit te breiden. Tijdens de Dodenminne spreekt men een voorouder aan om die te eren, terwijl het glas ter ere van de dode geheven wordt. Bij huwelijken en andere levensfeesten eert men diegene die de overgang maakt.

Voor het tweede deel van het woord heildronk, kunnen we kijken naar wat onze voorouders allemaal dronken. Vaak werd er tijdens een ritueel mede gedronken of geofferd, de godendrank bij uitstek. Het wordt namelijk gezien als een verbindingsmiddel met het goddelijke. Men geloofde dat men door mede te drinken wijsheid kon verwerven en dat het ook de essentie bevatte die onsterfelijkheid kon maken.

In het Oud-Noors vertaalt men mede (veigr) naar ‘krachtdrank’. Het is niet verwonderlijk dat men dan mede offerde aan Odin voor een overwinning en kracht of aan Bragi ter herinnering aan de doden. Het gebruik van mede om kracht of energie in iets, een idee of een queeste te blazen is daarvoor dan heel geschikt. Als men buiten een ritueel op iets wil toasten, bijvoorbeeld goed geluk wensen aan alle aanwezigen, geeft men onder de kracht van mede deze wens door.

Mede is vandaag gekend als ‘honingwijn’ en wordt nog steeds gezien als een zeer gezonde drank. Met enzymen, vitaminen, antioxidanten en suikers is het lekker en gezond tegelijk. Mede zou volgens Alejandra Vasquez en Tobias Olofson zelfs helpen tegen antibiotica-resistente pathogenen. Om een gelegenheid persoonlijker te maken, kan men mede aanvullen met speciale kruiden, fruit of planten voor een speciale smaak of betekenis tijdens een ritueel.

Vroeger ging men nog een stapje verder dan kruiden: men voegde hallucinogene paddenstoelen toe om ’toegang te verkrijgen tot andere werelden’ om onder andere wijsheid te vergaren. Vergelijk dit met Soma bij de Hindoes. Mede wordt geassocieerd met het lot, wat ook in verbinding staat met het vieren van een nieuwe stap in je leven of toekomstige plannen.

Als men iets viert zoals een geboorte, een trouw of wanneer men een voorouder eert met een heildronk, creëert men met mede een diepere spirituele betekenis. Hierdoor schept men een betere band met de personen met wie dit gevierd wordt.